مساجد از ابتدا محلی برای اجتماعات عمومی محسوب می‌شدند و پیش از انقلاب مهم‌ترین و فعال‌ترین پایگاه برای مبارزه با نظام ستم شاهی به شمار می‌رفتند.
همشهری آنلاین – عماد پارسا: در این میان مساجد شمیران به دلیل وجود بزرگانی چون آیت‌الله ملکی، آیت‌الله امام جمارانی، آیت‌الله دین‌پرور و دیگران اهمیت بسیاری یافته و حرکت‌های انقلابی متعددی را از درون خود سازماندهی کردند. مساجد منطقه منسجم‌تر از قبل به فعالیت خود ادامه داده و اکنون شناسنامه‌های معنوی هر محله و پیشتاز در انجام اقدامات فرهنگی به شمار می‌روند.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
مسجد همت تجریش
چاقو تیزکن متدینی به نام «ابراهیم» معروف به «ابرام چرخی» حدود ۳۰۰ سال قبل در قسمتی از یک زمین حوالی ضلع غربی آستان امامزاده صالح(ع) سایبانی از حصیر برای خود می‌سازد تا از این مکان به‌عنوان نمازخانه استفاده کند. بعدها برای آنکه در هنگام بارندگی و برف زمستان این نمازخانه کوچک قابل استفاده باشد دورتادور آن را دیوارکشیده و سقفی روی آن قرار می‌دهد. او با این کار نخستین سنگ بنای مسجد همت تجریش را می‌گذارد.
مدتی بعد «امین‌الدوله» محدوده مسجد ابرام چرخی را به خود لقب می‌دهد زیرا «فخرالدوله» دختر مظفرالدین شاه و همسر امین‌الدوله در همان حوالی قلمستانی داشتند که از قناتی با نام عماد سیراب می‌شد.
شهریور سال ۱۳۲۰ مسجد را بازسازی کردند ولی همچنان از شهر دور مانده بود تا اندیشه‌های مذهبی در عصر رضاشاه جایی برای شکوفایی پیدا نکنند. «میرزا آقا فرهمندی» که معلم قرآن بچه‌های تجریش بود در مسجد کلاس‌های خود را دور از چشم مأموران دایر می‌کرد.
در جریان شکل‌گیری حرکت‌های مردمی علیه رژیم ستم شاهی، آیت‌الله طالقانی شب‌های چهارشنبه سخنرانی‌های مهمی در مسجد همت داشت. این محفل زمینه‌ای شد تا نخستین جرقه‌های انقلاب اسلامی در تجریش پراکنده شود. مأموران ساواک بارها به مسجد همت یورش بردند اما اهالی تجریش اجازه تعرض به آن را ندادند. این روزهاچراغ مسجد همت همچنان روشن است و محافل فرهنگی و مذهبی با شور و صلابت گذشته در آن برگزار می‌شود.
تکیه و مسجد اعظم
اگر کوچه شهید محمودی را تا انتها طی کنید یک راست به اصل این مطلب می‌رسید. تکیه و مسجد اعظم در محله تجریش قرار دارند و در زمین وقفی «حاج محمد تجریشی» ساخته شده‌اند. این دو بنا جزو قدیمی‌ترین مساجد و تکایای منطقه به شمار می‌روند. روایت‌های مختلفی از قدمت این مسجد و تکیه اعظم نقل شده و در برخی اسناد سابقه آن به یک هزار سال قبل نسبت داده می‌شود.
این بنا دارای طاق‌نما بود و بعدها عده‌ای از خیرین با تیرهای چوبی که از اراج آورده بودند سقف شیروانی بر روی آن نصب کردند. یکی از قدیمی‌ترین تشکل‌های مذهبی منطقه نیز در سال ۱۳۳۹ فعالیت خود را در این مسجد آغاز کرد و همچنان برنامه‌های خود را در مناسبت‌های مختلف برگزار می‌کند. مسجد اعظم فاقد تزیینات است و با حساب مغازه‌های اطراف مساحتی در حدود ۹۰۰مترمربع دارد.
مسجد جامع سوهانک
سوهانک امروز با انبوهی از ساخت‌وسازها شناخته می‌شود و کمتر کسی باور دارد که تاریخ این محله همسو با دیگر محله‌های مشهور و اصیل منطقه است. در سالیان قبل سوهانک را دره پولاد وحش، باغ حدیقه، باغ جهان‌بخش، بند تله‌هرز، بیدستان، باغ سردار، باغ فولادی، تنگ آخوره، تنگ فاطمی، باغ منور، چال استلک، سوت‌بیشه، دره جوزدار و شنکزار تشکیل می‌داد و تا سال ۱۳۴۲ جمعیت آن به ۷۰۰ نفر می‌رسید.
آنها برای انجام فرایض دینی به‌ویژه اقامه نماز جماعت و عزاداری محرم اقدام به ساخت مسجدی در مرکز این محله کرده و در مجاورت آن تکیه و گرمابه دایر کردند تا دیگر مجبور نباشند برای نظافت یا شرکت در مراسم‌های مذهبی چند کیلومتر از آبادی فاصله بگیرند.
این روزها در مجاورت این مسجد دو اصله چنار قطور با ریشه‌هایی تنومند خودنمایی می‌کند. قدیمی‌های محله می‌گویند این چنارها بزرگ‌تر و قطورتر از درخت آستان امامزاده صالح(ع) هستند و اکنون به جاذبه طبیعی و تاریخی مهمی تبدیل شده است.
عمر دقیق این چنار مانند راز باقی مانده است، با این حال برخی کارشناسان با بررسی این درخت کهنسال قدمت آن را حدود ۴۰۰ تا ۹۰۰ سال تخمین زده‌اند. چنار و مسجد سوهانک در فهرست آثار ملی شمیران قرار دارد.
منتشر شده در همشهری محله یک به تاریخ ۱۳۹۳/۵/۲۵
کد خبر 736124
-
وارث بستنی معروف شمال تهران از دیروز و امروز می‌گوید | از آمریکا، کانادا و ژاپن هم مشتری داریم
-
زندانی سیاسی رژیم طاغوت در زندان مخوف ساواک | اینجا هنوز بوی خون و صدای ناله می‌آید
-
شاه‌آباد شمیران کجاست؟ | علت فرار مظفرالدین شاه از کاخ مخصوصش چه بود؟
-
امین و مورد اعتماد امام‌خمینی (ره) بود
-
راه‌اندازی کارخانه تولید سرسوزن سرنگ در روستای محروم | هدف؛ اشتغالزایی برای جوانان و مقابله با تحریم
-
خاطرات جمارانی‌ها از امام(ره) را ورق زده‌ایم | اصرار و دقت داشتند مثل مردم عادی زندگی کنند
-
شناسنامه‌های معنوی محله‌های شمیـران
-
ببینید | واکنش فوری رئیسی به انتقاد یک کارگر
-
ببینید | خوی همچنان می لرزد
-
هشدار شدیدالحن فرمانده کل سپاه به هتاکان قرآن ؛ از امروز مخفیانه زندگی کنید | انقلاب اسلامی آمد تا احکام خدا را برای مردم بخواند
-
تشکر ویژه رئیس جمهور از زنان و دختران | رئیسی: به کوری چشم دشمنان مشکلی در ذخایر ارزی نداریم
-
پیشنهاد ویژه نمایندگان برای افزایش حقوق در سال آینده | حقوق این افراد کمتر افزایش می‌یابد
-
ببینید | لحظه اتفاقی وحشتناک ؛ یک خودرو تعمیرکار را اینگونه له کرد
-
استقلال به یک قدمی صدر رسید | پیروزی آبی پوشان در برابر مس کرمان
-
عکس | زنان ایرانی در لباس ارتش آمریکا وسط تهران
-
برنامه آمریکا علیه ایران در چند قدمی ایران | بیانیه وزارت خزانه‌داری آمریکا
-
تصمیم مهم و جدید انگلیس درباره سپاه پاسداران
-
ببینید | برف دست از سر خوی بر نمی دارد | زلزله زدگانی که در دمای منفی ۱۰ درجه باید در چادر بمانند
-
ببینید | نظر مهدی فخیم زاده درباره جشنواره فیلم فجر | این جشنواره چراغ نفتی نیست که…
-
دانلود قسمت ۴۵ سریال جیران (جیران قسمت چهل و پنجم 45) حجم رایگان
-
تصاویری زیبا از تیک آف شبانه ایرباس ۳۱۰ از منظر کابین خلبان
-
محله«تهرون قشنگه» کجاست؟ | حمام۱۵۰ ساله در ارتفاعات پایتخت
-
فعالیت‌های فرهنگی با محوریت محله
-
باورها و آداب قدیمی اهالی یافت‌آباد هنگام خشکسالی | آش باران و مراسم چمچه خاتون چه بود؟ | خدا خداجون بارون کن
-
پنج‌شنبه‌های هیجان‌انگیز با ستارگان مسجد نظام‌مافی
-
جوان‌ها در این مسجد پای سفره عقد می‌نشینند
-
100 سال نیکوکاری در مسجد رستم‌آباد
-
بومی‌های کدام روستای پایتخت، تهرانی حرف می‌زنند؟ | گویش تهرانی‌های قدیم ترکیبی از زبان رازی و مازنی است
-
تجریش ییلاق طغرل سلجوقی بود | باغ فردوس شمیران به دستور چه کسی ساخته شد؟
-
۱۲ سال منتظر «ابتهاج» بودیم | وقتی آمد شادی را به خانه‌مان آورد
-
موزه‌ای به نام بزرگ‌مرد موسیقی ایران
-
فرهنگ قرآنی جامعه ما را از آسیب نجات می‌دهد
-
گفت وگو با رضا رویگری درباره تجریش دیروز و امروز | مردم به ما اعتبار می‌دهند
-
چوپان لواسانی چگونه ملکه دربار قاجار شد؟ | موقوفات زن قجری در شمال تهران؛ از جلیقه الماس و پرده مروارید تا پل تاریخی
