در گذشته، شمیران روستاهای فراوان و باغ‌های گسترده داشت و از زمان خیلی دور به خاطر اقلیم مساعد و باغ‌هایش محل استراحت و هواخوری مردم تهران بود. اما نخستین باغ‌ها و عمارت‌های ییلاقی اعیان و اشراف در نزدیکی شهر ساخته و بعدها که راه‌ها امن شدند، باغ‌های متعددی در نقاط دورتر به وجود آمدند.
همشهری آنلاین- علی جواهری: نخستین اطلاعات درباره قلهک مربوط به دوره قاجار و ارتباط با کشورهای خارجی است. در آن زمان شمال تهران به‌ویژه منطقه شمیران را بیشتر از نقاط دیگر شهر دگرگون کرد. بسیاری از نمایندگان خارجی، این منطقه از شمال شهر را برای سفارتخانه‌های ییلاقی خود در نظر گرفتند. روس‌ها زرگنده را برای اسکان در ایام گرم سال برگزیدند و انگلیسی‌ها در قلهک سفارت ییلاقی ساختند. به همین دلیل اسبدوانی اتباع خارجی یکی از کارهای رایج در قلهک بود.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
در سال ۱۲۵۱ قمری (۱۲۱۴) شمسی که سرجان کمپبل وزیر مختار انگلیس در ایران بود، محمد شاه ملکی را در قلهک به دولت انگلستان اجاره داد که بخشی از تیول شاهی بود. سفارت انگلیس ییلاق خود را در آن ملک بنا کرد. پس از چندی، شاه از درآمد اجاره آن صرف‌نظر کرد و این محل را رایگان در اختیار هیئت سیاسی انگلیس قرار داد. اجاره این باغ در آن زمان ماهی ۳۰ تومان یا ۱۵ لیره بیشتر نبود، ولی این مرحمت شاهانه اعتبار فراوانی برای وزیر مختار انگلستان آورد و شخصیت او در میان عوامل کشورهای خارجی دیگر در ایران بالاتر رفت.
دوره پهلوی
در سال‌های ۱۳۳۰ تا ۱۳۴۰ شمسی، خرید و فروش زمین با قیمت‌های بالا، چهره‌های محله‌ها را به سرعت متحول کرد. زمین‌های قلهک هم به دلیل موقعیت خاصشان جمعیت زیادی را به خود جذب کردند. همان‌طور که گفته شد محله قلهک در آن زمان با کوچه سجاد شناخته می‌شد. این کوچه قدیمی که اکنون رنگ و روی شهری به خود گرفته است و ساختمان‌های چندین طبقه جایگزین مزرعه‌ها و خانه‌های ویلایی و حیات‌های سرسبز آن شده‌اند، در گذشته با ردیف درخت‌های توت و زمین‌های کشاورزی اطرافش، محله‌ای زیبا برای اهالی بود. شاید امروز حتی تصورش هم برای ما سخت باشد. حالا سال‌هاست که سقاخانه و نانوایی و خیلی از خانه‌های قدیمی تخریب شده‌اند و خبری هم از جوی‌های روان نیست. در دوره پهلوی اول، بین سال‌های ۱۳۰۴ تا ۱۳۲۰ شمسی، بخش‌های شرقی و شمالی این کوچه پایه‌ریزی شد. قسمت‌های جنوبی آن در فاصله سال‌های ۱۳۲۷ تا ۱۳۳۵ شمسی و خیابان دولت‌آبادـ که اکنون مهم‌ترین خیابان محله قلهک است ـ در سال ۱۳۳۰ شمسی شکل گرفت.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی
در دهه نخستین پس از انقلاب، باغ‌های محله تفکیک شدند و این محدوده با بافت منظم و خیابان‌بندی‌های متقاطع هویت کاملاً شهری به خود گرفت. در دهه ۱۳۶۰، بزرگراه‌هایی مانند «شهید صدر» که مرز شمالی قلهک است ساخته شدند و امکانات شهری این منطقه بیشتر شد این بزرگراه، محله‌های قلهک، زرگنده، الهیه، قیطریه، چیذر، رستم‌آباد و اختیاریه را به هم وصل کرد. همچنین در سال ۱۳۸۸ در این منطقه یک ایستگاه مترو افتتاح شد؛ ایستگاهی که در واقع فاز اول توسعه شمالی خط ۱ مترو تهران است. امروزه قلهک گذرگاه قطار شهری تهران است که تا جنوبی‌ترین بخش شهر ادامه دارد و تا حدی مشکل ترافیک را برای ساکنان این محدوده در مسیر رسیدن به مرکز شهر حل می‌کند.
_________________________________________________________________
* منتشر شده در همشهری محله منطقه ۳ به تاریخ ۱۳۹۳/۰۹/۰۸
کد خبر 768345
-
قصه زندگی زورگویی که معتمد محله شد | ۱۸ سال قُلدر مجیدیه بودم
-
گفت و گو با بانوی آتش نشان تهرانی | شغل پراسترسی داریم
-
حکایت غلام‌گردش شدن راه‌پله‌ها!
-
دولتی‌ها در این خیابان زندگی می‌کردند | اینجا زمین متری 100 تومان بود
-
دل‌مشغولی‌های شاعر مشهوری که در محله اعیان‌نشین زندگی می‌کند
-
بذل و بخشش شاه قاجار در یکی از گران قیمت‌ترین محله های تهران | سفارت ییلاقی انگلیسی‌ها کجا بود؟
-
پاسخ تند وزارت بهداشت به فشارها برای انتقال دانشجویان ایرانی به داخل | دور زدن کنکور در رشته‌های مرتبط با جان انسان را برنمی‌تابیم!
-
حمله خونین به مربی تیم ملی فوتبال
-
سرپیچی یک خودروساز از نرخ‌های شورای رقابت | قیمت شورای رقابت و وزارت صنعت را هیچ نمایندگی قبول ندارد
-
رئیس واگنر: واگنر ۱۰ تیر منحل می‌شود | دنبال سرنگونی دولت روسیه نبودیم
-
رئیس جدید پلیس امنیت عمومی پایتخت منصوب شد | حکم جدید سردار رادان در فراجا
-
گفت‌وگوی تلفنی پوتین و رئیسی | اعلام حمایت کامل ایران از اقدامات دولت روسیه مقابل واگنر
-
دو خودروی لوکس ۱۴ میلیارد تومانی را در هرمزگان آتش زدند و فرار کردند!
-
رئیس واگنر: واگنر ۱۰ تیر منحل می‌شود | دنبال سرنگونی دولت روسیه نبودیم
-
توافقات مهم پرسپولیس با ستاره مدنظر گل محمدی | یک گام تا امضای قرارداد
-
زیرآب پسرم را در استقلال زدند | ۴ تیم لیگ برتری و ۲ تیم خارجی او را میخواهند
-
دو خودروی لوکس ۱۴ میلیارد تومانی را در هرمزگان آتش زدند و فرار کردند!
-
ستاره مدنظر پرسپولیس به سپاهان نزدیک شد! | پیشنهاد مالی سپاهان بیشتر است
-
آخرین تصمیم درباره تعطیلی شنبه‌ها | هیچ کشور اسلامی پنجشنبه و جمعه تعطیل نیست
-
کاهش قیمت سکه و طلا | جدیدترین قیمت‌ها در بازار ارز و طلا | طلای ۱۸ عیار چند شد؟
-
حمله خونین به مربی تیم ملی فوتبال
-
تصاویری عجیب از آبشار ۵۰ متری در سیستان و بلوچستان | سرعت و شدت آب را ببینید
-
تصاویر لحظه برخورد صاعقه به هواپیمای آمریکایی
